Hart-op-hartafstand en randafstand: zo berekent u de reductiefactor

In hoeverre wordt de belastbaarheid van een anker beïnvloed door een kleine randafstand, of door een kleine hart-op-hartafstand tussen ankers? Die vraag wordt regelmatig gesteld.

Als we uitgaan van bevestigingen in beton, kunnen de hart-op-hartafstand (HOH-afstand) en randafstand inderdaad een rol spelen in de belastbaarheid. Een mogelijke bezwijkvorm bij overbelasting is namelijk betonkegelbreuk of betonrandbreuk. Als twee ankers, bijv. chemische ankers, zo dicht bij elkaar zijn geplaatst dat de theoretische betonkegels elkaar gaan overlappen, is er per saldo minder beton dat hoeft te bezwijken dan in een situatie waarbij de kegels elkaar niet overlappen. En dat heeft uiteraard een negatieve invloed op de belastbaarheid.

Om vast te stellen in welke mate de belastbaarheid wordt verlaagd, is het van belang om twee begrippen van elkaar te onderscheiden:

1. De karakteristieke HOH-afstand of randafstand. Dit is de afstand waarbij er géén correctie op de belastbaarheid hoeft plaats te vinden. De ankers staan dus ver genoeg uit elkaar (of ver genoeg van de rand) om er geen ‘last’ van te hebben.
   
   
2. de minimale HOH-afstand of randafstand. Dit betekent precies wat de term suggereert: het onderschrijden van deze afstand is niet toegestaan, ook niet met het toepassen van een reductiefactor. Een mogelijke reden is bijvoorbeeld dat bij geringe randafstanden scheurvorming kan optreden in het beton bij expanderende ankers, waardoor de belastbaarheid onvoorspelbaar wordt. En als we ergens een hekel aan hebben bij constructieve ankers, dan is het wel onvoorspelbaarheid.

De reductiefactor voor een gereduceerde rand en hart-op-hartafstand berekenen

Als de werkelijke HOH-afstand of randafstand groter of gelijk is aan de gegeven karakteristieke waarde (resp. Scr en Ccr), dan hoeft de belastbaarheid niet gereduceerd te worden. Wanneer de werkelijke HOH-afstand of randafstand echter kleiner wordt dan deze karakteristieke waarde, dient de toegelaten belastbaarheid wel gereduceerd te worden. Houd daarbij rekening met het feit dat de werkelijke HOH-afstand of randafstand dus nooit lager mag zijn dan de minimale waarde (Cmin en Smin).

De reductiefactor voor een gereduceerde HOH-afstand of randafstand is te berekenen door de relevante reductiefactoren uit de ETAG001 Annex C in één eenvoudige formule samen te vatten:

Reductiefactor Rand Fc: 0,35 + (C/Scr) + 0,6 * (C²/S²cr)

Reductiefactor hart op hart Fs: (1,0 + S/ Scr) * 0,5

Waarbij geldt:

• Scr: karakteristieke hart-op-hartafstand
• Smin: minimale hart-op-hartafstand
• Ccr: karakteristieke randafstand
• Cmin: minimale randafstand

Een rekenvoorbeeld
Laten we uitgaan van een Sympafix STAM Hulsanker M8x55mm in de drukzone van beton. In de technische documentatie staat dat dit anker maximaal 6,5kN trekkracht kan opnemen. Tevens is hier terug te vinden dat de karakteristieke HOH-afstand 180mm en de karakteristieke randafstand 90mm bedraagt (de minimumwaardes liggen op resp. 90mm en 60mm). Stel dat er in een verankeringssituatie sprake is van twee ankers met een HOH-afstand van 150mm.

De belastbaarheid is dan als volgt te berekenen:
(1,0 + S/ Scr) * 0,5 = (1,0 + 150/180) * 0,5 = 0,92

Voor twee ankers met een onderlinge afstand van 150mm is de belastbaarheid als volgt:
2 * 6,5 * 0,92 = 11,9 kN

Meer weten over de hart-op-hartafstand of de randafstand?

Sympafix denkt graag met u mee. Voor elk bouwproject hebben wij een constructieve oplossing. Neem gerust contact met ons op via sales@sympafix.com of 072 303 0500.